Dragana Rajblović
Najlepše planine Srbije – planina Beljanica
Planina Beljanica i Moj izbor Top 10 planina u Srbiji za planinarenje
Područje oko planine Beljanice je najveće prostranstvo u Srbiji sa svojih 2500 kvadratnih kilometara potpuno nenaseljene teritorije. Raznovrsnost prirode i ogromnost ovog prostora je gotovo nesaglediva, i potpuno apstraktna za gradskog čoveka.
Najviši vrh Beljanica, 1339 mnv je jedan od najprostranijih i najlepših vrhova sa koga se pruža pogled na veliki deo centralne Srbije.
Kraški sastav je uzrokovao prisustvo mnogobrojnih vrtača, jama, uvala i pećina. Centralna visoravan je uglavnom gola, a padine su pokrivene bukovim i hrastovim šumama koje su povremeno i prašumskog tipa. Najlepši vodopadi i vrela nalaze se na Beljanici. Više ribnjaka i restorana sa svežom kalifornijskom pastrmkom, su tu da učine užitak još većim u odmoru od šetnje, planinarenja i obilaska svih atrakcija ovoga kraja.
Beljanica i vodopad Lisine – foto Ivan Strahinić
U podnožju planine Beljanica nalaze se stene opremljene nizom smerova za sportsko penjanje.
Nedaleko od Beljanice, dobro skrivena od očiju znatiželjnika i još bolje čuvana od sekira i motornih testera, živi svoj život jedina prašuma u Srbiji – Vinatovača. Ljudska ruka tu ništa nije dirala već 350 godina i jedino tu prastare bukve umiru prirodnom smrću. Ona je živi svedok kako je ovaj deo Srbije izgledao pre više vekova.
Bukve u Vinatovači u prečniku imaju više od metra, a visoke su i do 45 metara. Starost pojedinih stabala procenjuje se na 300 i više godina. Bukova šuma prašumskog tipa zauzima površinu od 37 hektara i raste na nadmorskoj visini od 650 do 800 metara.
Vinatovača je pod zaštitom države najvišeg stepena što znači da je strogo zabranjena bilo kakva ljudska intervencija. Nije dozvoljeno čak ni branje šumskog bilja ili gljiva, a o seči stabala naravno nema ni govora.
Beljanica planina – foto Zoran Simić
Atrakcija je i Resavska pećina, opremljena za posetioce, kao i manastir Manasija, jedan od najznačajnijih spomenika srpske srednjovekovne kulture. Ktitor manastira je despot Stefan Lazarević, poznat i kao Stefan Visoki, koji je sagradio ovaj manastir između 1407. godine i 1418. godine.
Manastir je nakon osnivanja postao kulturni centar despotovine. U njemu se nalazila „Resavska škola“ poznata radionica za prepisivanje knjiga. Okružuje ga trvđava sa 11 kula. U toku turske okupacije koja je trajala više vekova, manastir je više puta bio paljen, pustošen i razaran. Sa crkve je bio skinut i odnet olovni krov, tako da su freske koje se nalaze unutar crkve više od jednog veka bile izložene atmosferskim uticajima, pa je kao zbog toga više od dve trećine fresaka nepovratno propalo. Živopis Manasije, iako veoma teško oštećena, spada u red najvećeg dometa srednjovekovnog slikarstva.
Beljanica predeo i Manastir Manasija
Sve u svemu, da bi se detaljno obišla planina Beljanica i njena okolina, uz niz raznih aktivnosti, potrebno je izdvojiti najmanje 7 dana. Ali zadovoljstvo neće biti manje čak iako odvojite samo 2 dana i vidite bar jedan njen deo.
Pored nekoliko lepo uređenih motela, ovde postoji i planinarski dom.
Resavska pećina i pećinski nakit – foto Ivan Strahinić
Dragana Rajblović je prva žena sa Balkana koja se popela na najviši svetski vrh Mont Everest. Živi za putovanja i obilaske prirodnih lepota širom zemlje i sveta. Vlasnik je sportskog kluba Alti koji za pojedince, grupe i firme organizuje planinarske uspone, avanturistička putovanja, vikend šetnje, timsko druženje motivaciju u prirodi.