NEMAČKI FILM BOSANSKA SIMFONIJA
Nemački film Bosanska simfonija poznat i kao Bosanac iz 1935 godine i beleške o njemu
Preturajući stare beleške slučajno sam pronašao jedan papirić u kojem sam svojevremeno zapisao nekoliko podataka o filmu Bosanska simfonija ili kraće Bosanac, koju je tamo negde oko 1935. godine snimila Alka film (UFA) i Mondijal film iz Beča. Kao autor pomenutog filma navodi se Franc Taneler, koji je u saradnji sa književnikom Robertom Mihelem-om izradio scenario.
Plakat za film Bosanska simfonija (Bosanac)
Kao glavna lica u filmu Bosanska simfonija navode se Mara (glumica Brigita Hornaj), Mirko i Bojan (Atila Harbiger). Spominju se još i glumci Vili Ajhberger i Paul Herbeger, a od naših ljudi Jovan Palavestra.
Neki Gentner je angažovao srpsko pevačko društvo „Gusle“ iz Mostara. Tu je i jedna ciganska kapela iz Beograda. Kolo su igrali mladići iz Poplata. Prikazano je „Žikino kolo“, „Sarajevka“ i „Macino kolo“, odlomak iz Mokranjčeve 7. rukoveti, Gotovčev „Prigovor“, Krstićeva „Klipa- Klapa“ i „Mirkovo kolo“.
Film Bosanska simfonija je sniman u Stocu i delimično u Sarajevu, a tehnička obrada i montaža snimljenog materijala je obavljena u Berlinu.
Bilo je još nekih beležaka na pomenutom papiriću, ali je sada nečitljivo.
O filmu Bosanac
Film njemačkog režisera J. A. Hübler-Kahle Blutsbrüder ( Bosniaken) iz 1935. godine epska je priča o ljubavi i časti, rivalstvu i pobratimstvu, zakonima patrijarhalne sredine i zakonima srca. Pojedine scene snimane su tokom 1934. godine u Sarajevu, Mostaru, Stocu kao i filmskim ateljeima u Berlinu. Film je tonski, dakle kao takav stoji relativno rano u povijesti tonskog filma.
Film je u prevodu na naš jezik nosio ime „Braća po krvi – Bosanska simfonija“, a u Austriji je prikazivan pod nazivom „Bosniaken – Bosnische symfonie“ (Bošnjaci – bosanska simfonija). Film je režirao najpoznatiji njemački režiser onog vremena J.A. Hübler-Kahla, sa najpoznatijim glumacima: Brigitte Horney, Carl Esmond i Attila Hörbiger. Za nas je posebno interesantno da je mjesto dešavanja radnje u filmu, Hercegovina i Stolac, gdje su snimane sve vanjske scene filma.
U producentskoj reklami za njega se kaže: „Film se bavi ljudima našeg dijela svijeta koji žive po nepisanim zakonima srca. Do dana današnjega oni su sačuvali strahopoštovanje pred pobratimstvom kao svetim moralnim zakonom. U ambijentu starih tradiranih običaja, koji po iskonskom nagonu u sebi spajaju viteški duh, prkosnu strast i tamno praznovjerje, otmica djevojke važila je kao hrabri čin muškosti. – Filmska priča uzeta je iz jedne stare jugoslavenske kronike. Nju uokviruju stoljećima tradirane, stare, divlje i tugaljive melodije koje se u Bosni još uvijek pjevaju. Njihova melodika, koja se ne zaboravlja lako, ovdje je po prvi put zabilježena magnetofonski.“ (Dies academicus u čast dr. fra Ignacija Gavrana. Zbornik, Zagreb 1999, str. 91-119)
Prema starim izvještajima sa njemačkog filmportala, film je punio dvorane širom Evrope. Posebno je bio gledan u Njemačkoj, Austriji, Mađarskoj i Češkoj. Ne postoje podaci o prikazivanju ovog filma kod nas, jer je pripadao kinematografiji Trećeg rajha.
(Izvor teksta: Diwan-magazine.com)
FIlm Bosanska simfonija (Bosanac) – prikaz delova filma