U susret jevrejskom prazniku Hanuka
PRIPALJENA PRVA SVEĆA ZA HANUKU
Prvu od osam sveća koje se tradicionalno pale povodom jevrejskog praznika Hanuka, pripalili su ambasador Izraela Josif Levi i rabin Isak Asijel u prostorijama Jevrejske opštine, u Beogradu.
Hanuka (hebrejski: חֲנֻכָּה, tiberijski: Ḥănukkāh), takođe poznat kao Festival svetla, je osmodnevni jevrejski praznik. Slavi se tokom osam noći koje započinju 25. kisleva po jevrejskom kalendaru – a što u gregorijanskom kalendaru može pasti od kraja novembra do kraja decembra.
Hanuka sveće i jevrejski svećnjak
Tim se praznikom spominje događaj iz 164. pne. kad je, nakon trogodišnjih progona i borbi, ponovno posvećen jerusalemski Hram. Seleukidski kralj Antioh IV Epifan, je bio zabranio jevrejske obrede u Hramu, te uspostavio poštovanje Zevsa Olimpskog. To je podstaklo jevrejsku pobunu, u kojoj su ih predvodili Makabejci. Nakon Epifanove smrti Hram je očišćen i ponovno posvećen.
S tim događajem povezana je legenda o svetiljci koja je nastavila goreti u Hramu, premda za nju nije bilo dovoljno ulja. Hanuka je tako ostala bitno praznik svetla. Jevreji svake godine kroz sedmicu Hanuke pale posebne osmerokrake svećnjake „hanukije“ i to tako da svake večeri zapale po jednu svetiljku toga svećnjaka.
Rabin gospodin Isak Asijel
U Talmudu je zabeležena legenda prema kojoj je u Hramu bilo oskrnavljeno sve ulje namenjeno obrednim svetiljkama. Ostala je samo jedna posuda koja nije bila oskrnavljena a u njoj je bilo ulja dovoljno za jedan dan. Međutim, svetiljka je gorela svih osam dana. Tako je paljenje svetiljki tokom ovog praznika postalo narodni običaj što je kasnije i ozakonjeno u Talmudu. Prvog dana se pali jedna svetiljka, a kasnije svakog dana po još jedna i tako do osam. Iz ovih razloga su nastali i osmokraki svećnjaci, koji se danas nazivaju hanukija, da bi se razlikovali od sedmokrakih – menora. Ovaj praznik obično pada u decembru, tada se u kući ne radi ništa, a porodica obično sedi oko stola i igra se zvrčkom, koja se na jidišu naziva trendel.
– Danas obeležavamo borbu jevrejskog naroda za oslobođenje od Grka koji su pokušavali da asimiluju Jevreje. Ova zajednica nije prihvatila helenističku kulturu i njihovo mnogoboštvo pa je podigla bunu. Kap koja je prelila čašu, bilo je što su Grci u jevrejskom Hramu postavili kip Boga Zevsa i zaklali svinje. Posle trogodišnje borbe, svetinja je oslobođena. U njoj je pronađeno taman toliko zejtina koliko je dovoljno da bi sveća gorela jedan dan. Ona je, čudom, gorela svih osam dana. Zato mi danas pripaljujemo sveće za Hanuku – objasnio je David Đorđević
Kako običaji nalažu, prvo je pripaljena pomoćna sveća s koje je plamen prenet na prvu od osam koje će zasijati sledećih dana.
Posle tog centralnog dela proslave, gosti su seli za trpezu gde su se služili tradicionalnim jelima pripremljenim s dosta zejtina.
Slavlju je prisustvovao i velik broj ambasadora među kojima i američki diplomat Majkl Kirbi.
A. B.
Izvor: politika.rs
Priredio: pf Velibor Mihić
oOOo