PRVI SPLAVOVI BEOGRADA
Nekako su se još i pre istoimenog hita Novice Zdravkovića splavovi nametnuli kao glavno mesto za izlazak svakog ko svrati u prestonicu.
Splavovi i danas, u vreme kada su izlasci formalno zabranjeni, neretko izazivaju polemike i podele u društvu. Dok su za jedne nezaobilazno mesto noćnog provoda, drugima su oaza svega onoga sa čim se kose nekadašnje norme. A kako je to bilo nekad?
Splavovi se, uglavnom, vezuju za obalu Save. Sve je počelo šezdesetih godina prošlog veka, kada su građani prestonice počeli da traže utočište od gradske vreve. Trend je započeo beogradski arhitekta Predrag Ristić, zvani Peđa Isus. On je prvi podigao kućicu na drvetu, kao da je Robinzon Kruso savremenog doba. Vrlo brzo to je postala navika mnogih. Stanovništvo se najpre vikendima, a potom i tokom velikih državnih praznika, na proleće i leto, selilo na savsku obalu. Takođe, neki od takozvanih šlepova, preteča splavova, mogu se videti i u čuvenoj seriji otpisani, kada Tihi (Vojislav Brajović) i Čibi (Aleksandar Berček) odlaze kod Strika (Dragomir Felba). Sedamdesetih godina splavove su proslavili uglavnom ljudi umetničke provenijencije, kao što su glumac Pavle Vuisić, koji je taj način života maestralno pokazao i u drugom delu serije „Kamiondžije“ i slikar i pisac Momo Kapor. Tadašnji splavovi bili su svojevrsna terasa na reci, gde su komšije i prijatelji provodili zajedničke trenutke tokom pecanja ili beskrajne letnje sate. Splav je bio i mesto prebivališta Srđana Todorovića i Milorada Mandića Mande u filmu „Tri palme za dve bitange i ribicu“.
Današnji splavovi i negativna konotacija
Danas, pak, mnogi splavove upoređuju sa salunima iz vestern kulture. Osim toga što ih mnogi ne vole zbog buke i u sitnim satima, predstavlju upitnu vrednost koju Beograd može da ponudi. Često se pod splavovima misli na ugostiteljske objekte, kafane, diskoteke, sa kariranim stolnjacima kojima su prikriveni mermerni klub stolovi. Splavovi, ovakve kakvi su danas poznati, imali su svoju preteču osamdesetih godina. Tada su počeli da niču prvi restorani na vodi. Jedina atrakcija koju su prvi splavovi nudili bio je, zapravo, pogled na reku. Nedugo potom, nacionalna avio-kompanija, JAT, otvorila je kafić koji je bio rezervisan samo za radnike preduzeća. Tek devedesetih godina, kada je Ada Ciganlija postala „meka i medina“ noćnog života, splavovi su postali popularniji. Otuda i potiče nepopularan atribut, splavarski, koji daje negativnu konotaciju svemu što je, doslovno, privezano za obalu reke.
Taj nagli porast popularnosti splavova započeo je već krajem osamdesetih, sa pojavom prvih „opasnih momaka“, povratnika iz inostranstva, novog stila života i vrednosti koje su osvajale i tržište i mlade. Tada se beleže lokali, poput „Savskog galeba“ ili „Pingvina“. Potonji je ubrzo preimenovan u „Estradu“. Devedesetih je najčuvenije ime bilo „Lukas“. Što zbog vrste muzike koju je plasirao, što zbog toga što je dobrim delom zaklonio pogled na drugu obalu grada, neretko se, sa prezirom, ovaj objekat naziva spomenikom devedesetim godinama i svemu onom što je snašlo ljude u tom turbulentnom periodu.
Danas, nažalost, više nema nijednog dela gde je reka dostupna. Možda je to samo jedna od poruka koja se može izvući kada se govori o nezaboravnom prestoničkom noćnom provodu.