OPASNOST OBOLJENJA SLEZINE
Proširenje ili aneurizma slezinske arterije je treća najčešća aneurizma u abdomenu i najčešći je tip proširenja krvnog suda koji pogađa unutrašnje organe. Koji su simptomi ovog stanja, uzroci i faktori rizika koji dovode do njegove pojave.
Slezina je abdominalni organ koji čini deo imunog sistema, ima veliku arteriju u sebi koja je snabdeva krvlju. Kada se deo ove arterije naduva ili proširi zbog slabosti u svojim zidovima, razvija se aneurizma.
Kada je reč o simptomima ove pojave, u početku većina pacijenata nema nikakvih simptoma, a sama aneurizma slezinske arterije može se dijagnostikovati slučajno na pregledu skenerom.
Međutim, neki pacijenti osećaju mučninu, povraćanje i bol u stomaku. Kod nekih pacijenata može doći i do ozbiljnih, čak po život opasnih komplikacija kao što je ruptura (naprsnuće) aneurizme.
Drugi mogući znaci i simptomi mogu uključivati sledeće:
– Nejasan bol u stomaku i mučnina praćena povraćanjem
– Simptomi sabijanja koje pogađa susjedne organe
– Jaki bolovi na levoj strani abdomena mogu biti posledica akutne ekspanzije ili rupture aneurizme
– Može doći do abdominalne distenzije (zategnutosti), šoka ili smrti zbog rupture u peritoneumu
– U 30 odsto slučajeva može doći do duple rupture, što znači da se dešava ruptura aneurizme u manju prostor, nakon čega sledi intraperitonealna ruptura
– Ruptura koja uključuje slezinsku venu, gastrointestinalni trakt ili odvode pankreasa
Uzroci i faktori rizika
Mogući uzroci i uslovi pod kojima se javlja aneurizma slezinske arterije su ateroskleroza, portalna hipertenzija usled ciroze jetre i trudnoća. Veruje se da višestruki hormonski efekti kao i portalna hipertenzija uzrokuju dilataciju (širenje) slabih zidova slezinske arterije.
Drugi mogući uzroci uključuju kongenitalne defekte kao što su sićušne aneurizme i druge arteriovenske malformacije. Stečeni uslovi kao što je pankreatitis mogu takođe dovesti do oštećenja arterijskog zida. Aneurizma slezinske arterije je češća kod žena, posebno kod onih starijih od 50 godina.
Drugi faktori koji povećavaju rizik od nastanka ovog stanja su:
– Blizanačka trudnoća
– Lupus
– Pankreatitis (upala pankreasa)
– Polineuropatija
– Fizička povreda (trauma)
Dijagnoza aneurizme slezinske arterije
Napredna tehnologija snimanja abdomena omogućava lekarima da dijagnostikuju preciznije ovo stanje. Većina slučajeva se otkriva prilikom slučajnog nalaza na pregledu abdomena. Klasični nalazi na običnom rendgenskom snimku podrazumevaju kalcifikovani prsten u levom gornjem kvadrantuv slezine.
Mogućnosti lečenja
Za pacijente koji imaju aneurizmu prečnika od najmanje 2 centimetra preporučuje se endovaskularna terapija. Bez obzira na veličinu, hirurška intervencija može biti indukovana u slučaju brzog povećanja aneurizme, kod slučaja simptomatske aneurizme, ciroze ili prisustva aneurizme kod žena u premenopauzi.
Opcije lečenja:
1) Endovaskularna ili kateterna tehnika je minimalno invazivna, ali donosi optimalne rezultate. Budući da je slezina bogato opskrbljena krvlju, ova intervencija može da toleriše blokiranje glavne slezinske arterije. Tretman se sastoji od stavljanja čeličnih ili platinskih zavojnica u arteriju da bi blokirale aneurizmatski deo. Zavojnice se uvode kroz kateter i ometaju protok krvi u arteriji, uzrokujući trombozu.
2) Druga mogućnost je da se implantira stent koji isključuje dotok krvi u aneurizmu i kanališe ga kroz stent. Ova tehnika podrazumeva stvaranje arterijskog pristupa kroz ručni zglob ili prepone. Oporavak je brz i većina pacijenata može da ide kući već posle jednog dana. Rizik od kasnijeg neuspeha je mali sa ovom tehnikom, ali je kontinuirano posmatranje posle zahvata veoma važno.
3) Može se uraditi tradicionalna operacija zatvaranja arterije pomoću klipa ili ligature. U nekim slučajevima, splenektomija (uklanjanje slezine) može biti neophodno, posebno ako je aneurizma veoma blizu slezine. Ove procedure se mogu obaviti tradicionalnim abdominalnim rezovima ili kroz minimalno invazivnu hiruršku proceduru, koristeći vrlo male rezove i laparoskopiju. Pacijenti obično imaju nešto duži boravak u bolnici i čeka ih duže vreme oporavka u poređenju sa prethodno navedenim zahvatima.
Rizik od rupture aneurizme slezinske arterije
Rizik od rupture ili naprsnuća aneurizme slezinske arterije je relativno mali (6 odsto), ali kada do nje dođe, stopa smrtnosti je prilično visoka (36 odsto). Retka je spontana ruptura aneurizme slezinske arterije koja je asimptomatska i prečnika manjeg od 2 centimetra, posebno kod pacijenata bez faktora rizika. Preporučuje se period praćenja od jedne godine, ali se taj period može i produžiti ako postoje drugi medicinski rizici.