ISTORIJSKI PRONALAZAK
Ovaj tajni tekst na glinenoj ploči bio je izuzetno dobro očuvan u poređenju sa više od 25.000 drugih pronađenih u Turskoj.
U Turskoj je otkriven tajni tekst. Nalazio se među desetinama hiljada drevnih glinenih pločica koje su napisane u vreme Hetitskog carstva.
Stručnjaci za sada ne znaju šta je tačno napisano na ovom neobičnom klinastom pismu, ali čini se da je reč o davno izgubljenom jeziku od pre više od 3.000 godina.
Naučnici kažu da je misteriozni idiom drugačiji od bilo kog drugog drevnog pisanog jezika s Bliskog istoka, iako se čini da korene dijeli s anadolsko-indoevropskim jezicima.
Tajanstvena slova počinju na kraju obrednog teksta napisanog na hetitskom, najstarijem poznatom indoevropskom jeziku, nakon uvoda: „Od sada čitajte na jeziku zemlje Kalašma.“
Naziv Kalašma se odnosi na društvo iz bronzanog doba koje je verovatno živelo na ivici mnogo većeg Hetitskog carstva, nedaleko od drevnog grada Hatuše, gde je kasnije i pronađena ova glinena ploča.
Andreas Šahner, vođa arheoloških istraživanja na lokalitetu Hatuša, kaže da je odmah primetio da se ta ploča razlikuje od ostalih.
Konkretno, bila je izuzetno dobro očuvana u poređenju sa više od 25.000 drugih glinenih ploča pronađenih u Boazkeju u Turskoj.
Istoričari, arheolozi i lingvisti već više od jednog veka zajedničkim naporima pokušavaju prevesti neverojatnu arhivu kraljevskih ugovora, političke korespondencije, pravnih i verskih tekstova nađenih na lokalitetu Hatuša.
Iako je većina ovih ploča napisana hetitskim klinastim pismom, ima i onih na drugim jezicima, koje najverovatnije potiču od raznih etničkih grupa koje su se nekada nalazile u senci Hetitskog carstva.
– Hetiti su bili jako zainteresovani za evidentiranje rituala na stranim jezicima – objašnjava Šahner. Ovaj interes nije bio samo naučni.
U Hetitskom carstvu poštovalo se hiljade bogova i boginja. Kako su Hetiti osvajali sve više područja na velikom poluostrvu između Crnog i Sredozemnog mora, verovatno su prisvajali nove religije kako bi bolje prigrlili novostečene podanike.
– Prihvatanje raznih bogova bez vlastitog Panteona ukazuje na kulturu tolerancije – napisao je Tilin Čengiz, istoričar drevne Anatolije.
Stručnjaci smatraju da su carski arhivi bili način učvršćivanja „kulta države“.
Izgleda da su Hetiti pozajmljivanjem ideja poput sistema klinastog pisma, tradicija i religija, nailazili na manje prepreka tokom širenja carstva.
Fotografije novootkrivene ploče zasad nisu objavljene, jer naučnici još uvek rade na prevodu.
Izvor: Index.hr