POREMEĆAJ GOVORA
Rezultati studije pružaju jedinstven uvid u neurobiološku osnovu i izvor mucanja, a lociranje mucanja u mozgu otvara nove mogućnosti za lečenje.
Međunarodna istraživačka grupa koju predvode istraživači sa Univerziteta Turku i Univerzitetske bolnice Turku u Finskoj uspela je da identifikuje verovatno poreklo i izvor mucanja u ljudskom mozgu.
Mucanje je poremećaj govornog ritma koji karakterišu nevoljna ponavljanja, produženja ili pauze u govoru koji sprečavaju tipičnu proizvodnju govora. Otprilike 5-10 odsto male dece muca, a procenjuje se da jedan odsto nastavlja da muca i u odraslom dobu. Teško mucanje može imati dubok negativan uticaj na život osobe koja muca.
Mucanje se nekada smatralo psihičkim poremećajem. Međutim, sada se shvata kao moždani poremećaj povezan sa regulacijom proizvodnje govora.
Mucanje se takođe može dobiti kao rezultat određenih neuroloških bolesti, kao što su Parkinsonova bolest ili moždani udar. Međutim, neurobiološki mehanizmi mucanja još uvek nisu u potpunosti shvaćeni, a gde ono potiče u mozgu ostaje neizvesno. Nalazi studija imidžinga mozga su delimično kontradiktorni i teško je utvrditi koje promene su osnovni uzrok mucanja, a koje su samo povezani fenomeni.
Istraživači iz Finske, Novog Zelanda, SAD i Kanade razvili su novi istraživački dizajn koji bi mogao da pruži rešenje za ovaj problem. Studija je uključivala pojedince koji su pretrpeli moždani udar, od kojih su neki razvili mucanje odmah nakon njega. Istraživači su otkrili da iako su moždani udari bili locirani u različitim delovima mozga, svi su bili lokalizovani na istu moždanu mrežu, za razliku od udaraca koji nisu izazivali mucanje.
Pored ljudi koji su pretrpeli moždani udar, istraživači su koristili magnetnu rezonancu (MRI) da skeniraju mozak 20 osoba sa razvojnim mucanjem. Kod ovih osoba, mucanje je bilo povezano sa strukturnim promenama u čvorovima moždane mreže koje su prvobitno identifikovane u vezi sa uzročnim lezijama moždanog udara – što su promene veće, to je mucanje teže. Ovaj nalaz sugeriše da je mucanje uzrokovano zajedničkom moždanom mrežom, bez obzira na etiologiju (razvojnu ili neurološku).
Ključni čvorovi mreže koje su identifikovali istraživači bili su putamen, amigdala i klaustrum koji se nalaze duboko u mozgu, kao i veze između njih.
„Ovi nalazi objašnjavaju dobro poznate karakteristike mucanja, kao što su motoričke poteškoće u proizvodnji govora i značajna varijabilnost u ozbiljnosti mucanja u različitim emocionalnim stanjima. Kao glavna jezgra u mozgu, putamen reguliše motoričku funkciju, a amigdala reguliše emocije. Klaustrum, s druge strane, deluje kao čvor za nekoliko moždanih mreža i prenosi informacije između njih“, objašnjavaju finski istraživači.
Rezultati studije pružaju jedinstven uvid u neurobiološku osnovu i izvor mucanja. Lociranje mucanja u mozgu otvara nove mogućnosti za lečenje. Istraživači se nadaju da bi se u budućnosti mucanje moglo efikasno lečiti, na primer, moždanom stimulacijom koja može biti usmerena posebno na identifikovanu moždanu mrežu.