STRATEGIJA S ISTOKA

Kina nije samo pasivno čekala priliku, već je ciljano privlačila kompanije poput Apple kako bi unapredila svoje domaće kapacitete.

Kina je tokom poslednjih decenija strateški gradila svoj put ka tehnološkoj supersili, a jedna od ključnih karika u tom procesu bila je saradnja sa velikim zapadnim kompanijama, poput Apple.

kina apple

Iako su mnogi smatrali da je proizvodnja u Kini jednostavno pitanje nižih troškova, stvarni uticaj ove strategije na kinesku industriju i tehnološki razvoj bio je daleko dublji.

Apple u Kini: Više od proizvodnje

Prema Patriku Mkgiju, bivšem dopisniku Financial Times-a, koji je u svojoj knjizi Apple in China: The Capture of the World’s Greatest Company intervjuisao više od 200 bivših radnika Apple, odluka kompanije da više od 90% svojih proizvoda proizvodi u Kini imala je višestruki efekat. Ne samo da je Apple povećao profitabilnost, već je istovremeno obučio kineske radnike, preneo ključne tehnološke veštine i razvio dobavljačku mrežu koja danas predstavlja osnovu kineske tehnološke industrije.

Kineski proizvođači, počev od osnovnih komponenti poput staklenih delova i modula kamera, pa sve do proizvodnje čipova, postepeno su usvajali tehnologiju i metode zapadnih kompanija. Mkgji ističe da je ovaj transfer znanja omogućio pojavu kineskih tehnoloških divova kao što su Huawei, Xiaomi i BYD.

Industrijska politika i strateški razvoj

Kajl Čang, istraživač sa Univerziteta Prinston, objašnjava da Kina nije samo pasivno čekala priliku, već je ciljano privlačila kompanije poput Apple kako bi unapredila svoje domaće kapacitete. U okviru strategije Made in China 2025, vlada ulaže u strateške sektore, podržava lokalne kompanije i podstiče konkurenciju unutar zemlje, stvarajući osnovu za globalno takmičenje.

Han Šen Lin, direktor za Kinu u američkoj konsultantskoj kompaniji The Asia Group, ističe: „SAD održavaju vodeću poziciju u osnovnoj tehnologiji i naprednim mikročipovima, ali Kina brzo smanjuje prednost u inovacijama i skalabilnosti aplikacija.“

Uloga veštačke inteligencije i geopolitički izazovi

Kina je posebno agresivna u razvoju veštačke inteligencije (AI). Dok su američke kompanije poput OpenAI razvijale GPT modele, kineske firme su razvile sopstvene chatbotove poput DeepSeek, često uz znatno niže troškove i uprkos ograničenjima u izvozu visokosofisticiranih AI čipova (Nikkei Asia). Tesla, koja se bavi proizvodnjom električnih vozila, planira da koristi DeepSeek AI u svojim automobilima u Kini.

SAD su tokom poslednjih godina ograničavale izvoz naprednih čipova kineskim kompanijama, što je Kinu primoralo da razvije sopstvene nezavisne tehnologije i dobavljačke lance. Čang smatra da su upravo ove restrikcije, iako su kratkoročno usporile razvoj, dugoročno poslužile kao podsticaj za stvaranje domaćih inovacija.

Kina kao tehnološki lider

Danas Kina poseduje sofisticirane proizvodne kapacitete, tehnološku radnu snagu i industrijski ekosistem koji je rezultat dugogodišnjeg planiranja, ulaganja i učenja od stranih kompanija. Dok Sjedinjene Države i dalje prednjače u osnovnim tehnologijama, Kina je izgradila sopstvene gigante i razvila sposobnost da se takmiči na globalnom nivou.

Prema Mkgiju i drugim stručnjacima, odluke Apple, kao i drugih zapadnih kompanija, nisu bile slučajne – nehotično su doprinele stvaranju konkurenta koji sada oblikuje budućnost tehnologije na globalnom nivou, o čemu su, između ostalih, pisali The Times i NY Post.

Izvor: Nezavisne