Prvi oslobodjen grad Evrope u II Svetskom ratu je bio u Srbiji

Nakon sloma Jugoslavije nastala je nova dobrovoljačka vojska – četnici pod vodjstvom Draže Mihailovića. Četnici su prvi napad na Nemce u Drugom Svetskom ratu izveli kod Loznice. Možemo reći da je to Treći Srbski ustanak.

Treći Srbski ustanak

Posle opšteg sloma jugoslovenske vojske, grupa od oko 25 Srbskih oficira – sredinom maja 1941 g. odlazi na Ravnu goru. Komandant svih planinskih odreda je Dragoljub – Draža Mihailović zvani Čiča, a glavni organizatori ustanka su generalštabni major Todorović i potpukovnik Veselin Misita.

Predratna Loznica – prvi oslobodjeni grad u okupiranoj Evropi

Od početka jula 1941 g. potpukovnik Misita i njegov zamenik kapetan Dragoslav Račić (komadant Cerskog četničkog odreda) rade na organizaciji četnika zapadne Srbije.

Po naređenju generala Draže, potpukovnik Misita dolazi u manastir Tronošu i uz pomoć igumana Georgija Bojića – Džidže, okuplja viđenije ljude pripremajući ustanak. Poručnik Lazar Savić, 20 jula dolazi sa Ravne gore u Loznicu da se priključi Misiti i zajedno prave spiskove vojnih obveznika.

Početkom avgusta 1941 g. sazvan je zbor vojnih obveznika kod manastira Tronoše gde su Georgije Džidžo Bojić i pop Vlada Zečević vršili zakletvu vojnika.

U noć 30. avgusta, u porti manastira Tronoše, okupiše se vojni obveznici. Misita je određivao zborna mesta a poručnik Mika Vujačić formira 20 trojki i blokira puteve prema Loznici i od Zajače do Banje Koviljače.

U noći subote na nedelju 31. avgusta 1941 g. kiša je lila kao iz kabla praćena grmljavinom. Misita sa pratnjom na konjima stiže na proplanak Šanac. U 7 sati ujutro grunuše zvona na lozničkoj Crkvi, kao ugovoreni znak za napad. Sa svih strana čulo se:

Živeo Kralj Petar!!!

Podeljeni u grupe, oslobodioci su odjednom napali na sva tri nemačka uporišta a napadom su rukovodili:

Veselin Misita na kafanu Save Katića

poručnik Mika Komarčević na Vukov dom kulture i

Georgije Džidža Bojić na zgradu Gimnazije.

Loznica je posle dva sata teških borbi bila oslobođena. Zarobljeno je 93 namačka vojnika. Zarobljenici su sprovedeni od Tronoše do manastira Čokešine. Ne znajući o sprovođenju, Nemci bombarduju Čokešinu i tom prilikom gine nekoliko nemačkih zarobljenika.

U Loznici su od početka drugog svetskog rata prvi put zarobljeni nemački vojnici. Jadarski četnički odred potpukovnika Veselina Misite oslobađa Loznicu, tako da je Loznica prvi veći oslobođeni grad u porobljenoj Evropi.

Hadži Milan Arsenović