MUSLIMAN RODOLJUB
Ne može da se u Šapcu izbriše ime ulice jednog pesnika, srpskog patriote kao što je bio Avdo Karabegović Zvornički, koji je zbog svojih stavova bio proganjan od strane austrougarske okupacione vlasti.
Ovaj tekst pišem bez ikakve namere da uvredim vrednu porodicu Šabana Šaulića ili da potcenim velikana naše estrade. Šaban Šaulić je zaista bio kralj naše estrade, a mnoge njegove pesme će zasluženo ući u antologiju. Šaban je i kao čovek ostavio utisak ozbiljne i odmerene ličnosti koji sebi nije dozvoljavao nikakve afere i učestvovanje u prljavim igrama na estradnoj sceni.
Povod za ovaj članak je predlog da se Ulica Avde Karabegovića preimenuje u Ulicu Šabana Šaulića. Nisam protiv da neka nova ili bezimena ulica dobije ime Šabana Šaulića. Naš Šabac i njegov rodni grad je i velik i grad široke duše. Ali se ne mogu složiti da se izbriše ime ulice jednog pesnika srpskog patriote kao što je bio Avdo Karabegović Zvornički koji je svoj patriotizam javno ispoljavao krajem 19. i početkom 20. veka zbog kojeg je bio proganjan od strane austrougarske okupacione vlasti. Ta tuđinska vlast je pesnika hapsila i oduzela državljanstvo zbog njegovog patriotizma. On je Srbiju nazivao majkom. Da bi široj čitalačkoj publici bilo jasno ko je bio Avdo Karabegović Zvornički (Halidbegov), izneću njegovu kratku biografiju.
Avdo Karabegović Zvornički (Halidbegov) rođen je 1878. godine u Modriči. Kao i pesnik Avdo Hasanbegov, njegov brat od strica, osnovno obrazovanje je stekao u mestu rođenja. Školovanje je nastavio u Carigradu, ali ga napušta i dolazi u Srbiju i upisuje se u učiteljsku školu u Aleksincu koju završava 1905. godine. Za učitelja je bio postavljen u Malom Zvorniku zbog čega je i nazivan Zvornički. Razboleo se od tuberkuloze i umro 1908. godine u lozničkoj bolnici u 30. godini. Interesantno je što je on bio rođen kada je Austro-Ugarska okupirala Bosnu i Hercegovinu, a umro kada je Habzburška Monarhija izvršila sramnu i nasilnu aneksiju Bosne i Hercegovine. Ispred pratnje i kovčega sa njegovim posmrtnim ostacima nošene su i turska i srpska zastava i njegovi prijatelji i poštovaoci srpski pesnici su ga dostojno ispratili.
Ispred njegovog imena je često stajalo slovo S čime je hteo da naglasi da je nacionalno Srbin, a musliman po veri. Avdo Karabegović Zvornički sahranjen je u Beogradu. Na sahrani se ispred prijatelja i srpskih književnika od Avde Karabegovića Zvorničkog oprostio naš poznati književnik Branislav Đ. Nušić. Ceo posmrtni govor preneo je „Cetinjski vjesnik” br. 51 iz 1908. godine. U kasnijem „Glasu Crnogorca” takođe je prenet taj govor. O tome su pisali istoričar dr Vukić Ilinčić, publicista Jovo Bajić, autor ovog teksta kao i drugi autori.
Avdo je svoje pesme objavljivao je u „Bosanskoj vili” i „Zori”, ali i u drugim najuglednijim srpskim književnim listovima tog vremena. Svoje muslimansko osećanje je držao, ali i svoj srpski patriotizam. Zbog svog patriotizma on je kao vojnik u austrougarskoj vojsci u Pešti odležao šest meseci zatvora. Ni to ga nije zaplašilo pa je i dalje nastavio sa širenjem srpske nacionalne ideje kod vojnika muslimana.
Neke njegove pesme su bile objavljene u zbirci „Pobratimstvo” zajedno sa pesnicima i patriotima Omer-begom Sulejmanpašićem-Despotovićem i Osmanom A. Đikićem 1900. godine u Beogradu. Njegovi prijatelji su priredili i izdali zbirku pesama pod naslovom „Avdo Karabegović, Pjesme”, štampa Č. Stefanović, Beograd 1905. godine. Pisao je pesme Branku Radičeviću, Vuku Karadžiću, Srbiji, Dubrovniku, Kosovu.
Posle Avdove smrti, opet njegovi verni prijatelji izdali su „Avdinu spomenicu” 1909. godine. U toj „Spomenici” su objavljeni članci, pesme i sećanja najboljih srpskih pesnika koji su bili posvećeni dragom prijatelju i iskrenom srpskom pesniku S Avdi Karabegoviću Zvorničkom (Halidbegovom).
Autor: Salih Selimović, istoričar
Izvor: Politika.rs