DANAK GLOBALNOM ZAGREVANJU
Sve toplija mora razlog su seljenja hiljada morskih vrsta od ekvatora prema Zemljinim polovima što preti morskim ekosistemim i opstanku čoveka koji o njima zavisi.
Sve toplija mora razlog su seljenja hiljada morskih vrsta od ekvatora prema Zemljinim polovima što preti morskim ekosistemim i opstanku čoveka koji o njima zavisi, objavili su naučnici.
Upoređenje podataka o gotovo 50.000 vrsta tokom tri 20-godišnja razdoblja do 2015. otkriva da je egzodus iz tropskih mora ubrzan, napisali su u radu objavljenom u časopisu PNAS.
Tropska mora dugo su bila stanište iznadproporcionalnog dela morskog života ali ta bi raznolikost mogla nestati ako se ne zaustave klimatske promene, upozorili su autori studije.
„Globalno zagrevanje menja život u okeanima već najmanje 60 godina“, kazao je voditelj istraživanja Mark Kostelo, profesor biologije mora na Univerzitetu Okland za AFP.
„Naše analize pokazuju pad broj vrsta od oko 1.500 na ekvatoru“, dodao je. „To će se nastaviti tokom ovog veka, ali će zavisiti od toga koliko hoćemo, ili nećemo, ograničiti emisije štetnih gasova“, dodao je.
Migracije prema polovima izraženije su severno od ekvatora gde se okeani zagrevaju brže nego na južnoj polulopti.
Pojava je izraženija kod ribljih vrsta nego kod vrsta koje žive na morskom dnu.
„Neke vrste se mogu kretati jedino tokom faze života u kojoj lebde pa za migracije prema polovima trebaju smene generacija“, objasnio je Kostelo.
Za razliku od njih, vrste koje žive u otvorenim morima „mogu se čitav život kretati s vodenim masama“.
Morski život u tropskim morima smanjuje se kad prosečne godišnje temperature mora porastu iznad 20 do 25 Celzijusovih stepeni, utvrdila je studija.
Od sredine veka pad od 40 posto
„Vrste nestale iz tropskih mora verovatno, sa zagrevanjem suptropskih mora, slede svoja temperaturna staništa“, kaže koautor istraživanja David Šuman, profesor ekologije na južnoafričkom univerzitetu „Nelson Mandela“ u Port Elizabetu.
Fosilni ostaci pokazuju da se isto dogodilo pre 140.000 godina, zadnji put kad su globalne površinske temperature bile visoke kao sada.
Na temelju podataka iz otvorenog informacijskog sistema o bioraznolikosti okeana statistička studija ne proučava kako će se pojedine vrste prilagoditi novoj okolini.
Uopšteno, bolji su izgledi za vrste koje borave u otvorenim morima, pokazala su ranija istraživanja.
Uticaj na komercijalne vrste riba u tropskim morima ne analizira se, ali jasno je koji će delovi sveta biti najpogođeniji.
„Indonezija i drugi narodi u blizini ekvatora poput Zapadne Afrike mogu najviše da izgube, jer se njihovi riblji fondovi mogu jedino smanjivati“ zbog toga što nove riblje vrste neće nadomestiti odlazeće, kaže Costello.
Širom sveta oko 1,3 milijarde ljudi živi u priobalnim tropskim područjima od kojih se mnogi oslanjaju na ribarstvo kao izvor hrane.
Nedavni rad objavljen u časopisu Nature procenio je da će se maksimalni potencijalni ulov riba u tropskom pojasu u tzv. isključivim privrednim zonama do 370 kilometara od obale smanjiti 40 posto do sredine veka ako se globalno zagrevanje ne zaustavi.
U većini pacifičkih ostrvskih zemalja ulov prugaste i žutoperajne tune, riba koje se najviše izvoze, smanjiće se do 40 posto po istom scenariju, dok će se broj riba iz koralnih grebena koje se konzumiraju lokalno još više smanjiti.