MOĆ SVETINJE
U dolini reke Mlave, u Krepoljinu, između Petrovca na Mlavi i Žagubice, ispod strmih padina Ježevca, nalazi se manastir Gornjak, zadužbina kneza Lazara.
Prvobitni naziv manastira Gornjak bio je Ždrelo, po istoimenom srednjovekovnom gradu, a naziv Gornjak dobio je kasnije po vetru koji duva dolinom Mlave.
Sam nastanak manastira veoma je zanimljiv i, kao i većinu drugih srednjovekovnih zdanja, prati ga narodno predanje. Po tom predanju, knez Lazar je 1376. godine išao u lov po okolnim planinama i u šumi ugledao isposnika Grigorija koji je došao iz Sinajske gore u Srbiju.
Želeo je da porazgovaraju, ali pustinjak nije nameravao da pređe na drugu stranu reke. Knez Lazar je bio uporan, pa je pustinjak, shvativši da se radi o veoma pobožnom čoveku, počeo da se moli. Tako je, veli legenda, uspeo da utiša bučnu Mlavu koja i dan-danas u jednom delu toka “ćuti”.
Knez Lazar obećao je Grigoriju da će podići bogomolju posvećenu Vavedenju Presvete Bogorodice, i to je i učinio 1378. godine.
Istorija manastira pratila je istoriju naroda koji je naseljavao ovaj deo Srbije. Svetinja je više puta rušena, paljena i pljačkana, monasi su odlazili i vraćali se, a dragocenosti poput povelje kneza Lazara, barjaka cara Dušana, zlatog putira, povelje patrijarha Spiridona i bogate biblioteke su nestale. I ne samo to – u Prvom svetskom ratu Bugari su odneli čak i manastirska zvona.
Manastir je obnovljen u drugoj polovini prošlog veka, a vernici koji dolaze u Gornjak svedoče da iz kapele Grigorija Sinajita, koja se nalazi u pećini iznad manastira, svake godine za Đurđevdan teče voda za koju se veruje da je lekovita.
Izvor: Telegraf.rs