MESTO POREKLA
Istraživanje 2.448 genoma vinove loze pokazuje da se ova vrsta sa uspehom gajila daleko ranije nego što su pokazivala dosadašnja saznanja.
Velika genetička analiza sorti vinove loze pokazala je da je ova biljna vrsta postala važan deo ljudske kulture pre čak 11.000 godina.
Naučnici iz 16 zemalja identifikovali su dva odvojena događaja u zapadnoj Aziji i na Kavkazu tokom kojih je otpočeo uzgoj vinove loze, navodi se u studji u časopisu Science. Ova studija delimično pobija i dosadašnja saznanja po kojima je kolevka vinove loze Kavkaz: istraživanje pokažuje da je grožđe sa Kavkaza imalo ograničen doseg, dok su sa područja današnjeg Izraela i Palestine, kao i iz Libana, u Evropu i Afriku stigli mnogi preci današnjih vinskih sorti.
Dosadašnji dokazi o ranom vinogradarstvu navode da se vinova loza, u svrhe pravljenja vina, uzgajala pre 8.000 godina na Kavkazu, a ovo je prva velika genetička studija koja je na osnovu genetičkim markera utvrdila korene uzgoja vinove loze na širokom geografskom prostoru. Tokom istrazivanja 2.448 genoma vinove loze, iz uzoraka prikupljenih širom Evroazije i severne Afrike – pri čemu su izučavali i vrstu Vitis vinifera i njenog divljeg pretka, šumsku lozu Vitis sylvestris – naučnici su rekonstruisali evoluciono “stablo” ove biljke i istoriju njenog pripitomljavanja.
Analiza pokazuje da su sve moderne sorte verovatno nastale od divljeg pretka Vitis sylvestris, koji je tokom poslednjih 400.000 godina rastao širom Evroazije i severne Afrike. Na istoku, došlo je do razdvajanja vrste na dve sorte, od kojih je jedna rasla na Kavkazu, a druga na prostoru koji se može široko opisati kao Bliski istok, navode u Dekanteru – i to, preciznije, u oblastima koje istorijski poznajemo kao Izrael, Palestina i Liban. Baš ovde je počeo organizovani uzgoj vinove loze, navodi se u studiji, i to, kažu istraživači, dosta ranije nego što se do sada verovalo.
– Uzgoj na južnom Kavkazu nije se daleko raširio i imao je mali uticaj u budućim vekovima – kaže profesor Robin Alabi sa univerziteta u Vorviku, u komentaru ove studije.
– Vinova loza sa Bliskog Istoka dominirala je u ranom vinogradarstvu – naveo je Alabi, a studija pokazuje i da se ovo “pripitomljeno” grožđe uglavnom koristilo za jelo a ne za pravljenje vina.
Tokom migracija ka Evropi, ljudi su raširili vinovu lozu širom kontinenta, a nosili su je sa sobom i u severnu Afriku i u kontinentalnu Aziju.
– Ove trase su neverovatno bliske inicijalnim putevima širenja neolitske kulture u Evropu – kaže Alabi.
Rano širenje dovelo je i do ukrštanja pitome vrste Vitis vinifera sa rođacima šumske loze Vitis sylvestris, i biljke koje su nastale, sa bobicama deblje pokožice i manje šećera, bile su veoma podesne za pravljenje vina. Istraživači kažu da su rani vinogradari tačno znali šta traže prilikom selekcije vinove loze, uključujući lep ukus bobice i muskatne arome.
U studiji se dalje navodi da je većina današnjih sorti nastala od samo četiri drevna kultivara u Evropi i jednog sa Kavkaza, što dokazuje da su rane ljudske zajednice, putem trgovačke razmene, međusobno delile ne samo biljke izvanrednog kvaliteta, već i znanja i veštine neophodne za dalji rad sa njima.
– Kako se to semenje, zajedno sa pratećim veštinama, širilo kroz Evropu, tako su se kulture zaljubljivale u njih, nadahnjući mitove i legende o postanju vinove loze, kao i o vinskim božanstvima, i sve je to nastavilo da živi i u narednim milenijumima – piše Dekanter.
Izvor: Vinoifino.rs